Kominek do domu energooszczędnego - jaki powinien być?

Podejmując decyzję o wyborze kominka często kierujemy się względami estetycznymi, zwłaszcza, jeśli nie ma on stanowić głównego źródła ciepła w domu, a bardziej ozdobę salonu. Kiedy jednak planujemy budowę domu energooszczędnego, kwestie praktyczne są szczególnie ważne. Wzrastające ceny paliw kopalnych oraz coraz ostrzejsze restrykcje związane z ekologią powodują, że częściej poszukuje się rozwiązań nieszkodliwych dla środowiska, a przy tym oszczędzających energię i pieniądze. Jest wiele elementów, na które trzeba zwrócić uwagę przy wyborze sposobu ogrzewania budynków energooszczędnych: od opału, przez moc kominka, po rozmiar szyby. Jak wybrać model, który najlepiej spełni wymogi domu energooszczędnego? 

Budynek energooszczędny - co to znaczy?

Budynki energooszczędne muszą spełniać dość wygórowane wymagania w kwestii termoizolacyjności - przyjęto, że ściany ociepla się warstwą wełny mineralnej lub styropianu o grubości 20 cm. Dach zazwyczaj izoluje się tym samym materiałem, ale w większej ilości, najczęściej ponad 30 cm. Dom energooszczędny nie może przekroczyć zużycia energii rzędu 50 kWh na metr kwadratowy rocznie, musi ponadto korzystać z ekologicznych źródeł energii, np. energii solarnej czy pomp ciepła. 

Szczególnym rodzajem domu energooszczędnego jest dom pasywny. Projektuje się go według jeszcze bardziej restrykcyjnych wytycznych. Powinien być zbudowany na planie prostokąta, mieć przeszkoloną południową ścianę i najwyżej dwuspadowy dach. W takim domu nie ma aktywnej instalacji grzewczej, dlatego najważniejsza dla domu pasywnego jest termoizolacja.

Jak wybrać kominek do domu energooszczędnego?

Jest kilka najważniejszych cech, które powinien posiadać kominek w domu energooszczędnym.

Bardzo istotna jest moc cieplna kominka. Producenci zalecają, by wyniosła ona 1 KW na 10 metrów sześciennych, jednak to tylko wartości nominalne. Odpowiednie regulowanie załadunku komory spalania oraz dopływu powietrza pozwoli osiągnąć optymalne wartości, nawet wówczas, gdy wybrany kominek, który nie całkiem mieścił się w granicach obliczeń.

Z odpowiednią mocą kominka związana jest też budowa samego kominka i użyte do jego stworzenia materiały. Odpowiedni kominek powinien mieć wydajny system wentylacji i doprowadzania powietrza, a przy tym być szczelny. Pomoże to ogrzać budynek bez strat powietrza z jego wnętrza. Dobra izolacja, zarówno wewnętrzna jak i zewnętrzna, pozwoli zminimalizować straty energii. W przypadku domu z rekuperacją, który z założenia powinien spełniać wymogi domu energooszczędnego, niezwykle istotny jest dobór odpowiedniego kominka. Kominek do domu wyposażonego w rekuperator bezwzględnie musi posiadać zamkniętą komorę spalania, tak aby 100% powietrza pobierane było z zewnątrz budynku. Bardzo dużo dostępnych na rynku kominków nie posiada zamkniętej komory spalania – są wyposażone na przykład w kratkę łączącą wnętrze kominka z wnętrzem domu. Wówczas część powietrza niezbędnego do spalania pobierana jest w wnętrza budynku, co zaburza rekuperację. Nowoczesne pieco-kominki Louis Air z zamknięta komorą spalania idealnie nadają się do domów z rekuperacją.

Jak uniknąć przegrzania domu energooszczędnego?

Należy pamiętać, że wybór kominka odpowiedniego do konkretnego domu wiąże się z analizą termoizolacyjności - nie można pozwolić na niedogrzanie domu, ale też na jego przegrzanie.

Kominki na pellet idealnie nadają się do domów, które mają bardzo małe zapotrzebowanie na ciepło ponieważ mają wbudowany termostat pokojowy, który nie pozwoli przegrzać pomieszczeń. Taki kominek rozpali się automatycznie, dogrzeje pomieszczenie do takiej temperatury jaką chcemy uzyskać i się wyłączy. Standardowy kominek na drewno nie pracuje ze stałą mocą, tylko wytwarza bardzo dużo ciepła w krótkim czasie, a następnie przez długi czas nie wytwarza ciepła wcale, dlatego tą zbyt dużą ilość ciepła należy akumulować, tak aby rozłożyć wytworzoną energię w dłuższym czasie. Służą temu m.in:

• płyty akumulacyjne, wieszane na zewnątrz ścian kominka - pochłaniają one ciepło i stopniowo oddają je do otoczenia - nawet po wygaśnięciu ognia;
• wykonanie całej bryły kominka z materiałów akumulacyjnych zamiast izolujących
• mniejsza powierzchnia szyby. Pamiętajmy o możliwości podwójnego lub potrójnego przeszklenia. Pozwoli to ograniczyć emisję ciepła nawet o połowę.

Kominek z płaszczem wodnym oraz kominek powietrzny w energooszczędnym domu

By móc kontrolować ilość ciepła dostarczanego przez kominek warto, szukając odpowiedniego rozwiązania, rozważyć zakup kominka z płaszczem wodnym. Oddaje on wytworzoną energię cieplną do wody, która rozprowadza je po całym domu za pomocą systemu centralnego ogrzewania lub poprzez powierzchnie grzewcze (np. ogrzewanie podłogowe). Jeśli do sieci podłączony będzie dodatkowo bufor, system będzie mógł dostosować temperaturę do potrzeb poszczególnych pomieszczeń. Bez bufora będzie to trudniejsze, ponieważ nadmiar energii będzie trafiał prosto do pomieszczeń - ze zbyt dużą mocą jak na zapotrzebowanie domu niskoenergetycznego. Kominki z płaszczem wodnym i buforem będą zatem doskonałym wyborem w domach energooszczędnych.

Kominki powietrzne również doskonale nadają się do domów energooszczędnych. Główną ich zaletą jest brak bezwładności systemu, czyli nie występuje przegrzewanie pomieszczeń. Kiedy kominek przestaje pracować, przestanie również grzać.  W kominkach wodnych np. przy ogrzewaniu podłogowym, podłoga to wielki grzejnik, który kiedy już się nagrzeje, nie przestanie ogrzewać w momencie wyłączenia kominka. W związku z tym ciepła podłoga w bardzo szczelnym domu szybko doprowadzi do przegrzania pomieszczenia.

Czym palić w domu energooszczędnym?

Zasadniczy wpływ na wydajność kominka ma nie tylko jego budowa, ale też opał. Dobrze sprawdzi się brykiet drzewny - ma on kształt kostek uformowanych z drewnianych ścinków. Spalanie go generuje niewielkie ilości szkodliwych gazów, a popiół może być stosowany jako nawóz. Jeśli jednak wybrany kominek nie jest przystosowany do takiego opału, warto wybrać drewno drzew liściastych - jest mniej kłopotliwe niż bogate w żywicę drewno drzew iglastych. 

Wart uwagi jest też pellet. To ekologiczne paliwo w formie granulatu, tworzone ze sprasowanych pod ciśnieniem odpadów tartacznych. Pellet nie ustępuje drewnu opałowemu pod względem energetycznym, a pozostawia bardzo mało popiołu - od 1 do 3 kg na 1 tonę spalonego pelletu. By móc palić pelletem należy wybrać kominek, który jest przystosowany do tego opału. Polecamy kominki z płaszczem wodnym na pellet oraz kominki hybrydowe na pellet i drewno.

Wybór kominka do domu energooszczędnego to ważna kwestia, która wymaga nie tylko zdobycia szczegółowych informacji w tej dziedzinie, ale też rozmów ze specjalistami i zasięgnięcia opinii doświadczonych inżynierów. Już na etapie projektowania należy zgrać ze sobą wiele elementów: od rodzaju kominka po wybór optymalnej warstwy termoizolacyjnej dla domu. Dzięki odpowiedniemu projektowi i doborowi najlepszych elementów instalacji grzewczej można oszczędzić pieniądze, energię oraz zniwelować negatywny wpływ na środowisko.